Józef Szczególski

Urodził się 12 lipca 1941 w Wysokinie-Odrzywole na Mazowszu. W wieku ośmiu lat zaczął naukę gry na organach w kościele św. Jadwigi w Odrzywole pod kierunkiem organisty - Zygfryda Rosłańca, który oprócz działalności kościelnej  prowadził orkiestrę dętą uświetniającą święta kościelne i państwowe. Często zastępował w jej skłądzie nieobecnego muzyka – grając np. na trąbce, barytonie czy alcie. Baryton sprawiał najwięcej kłopotu z racji dużego ustnika – niedogodność ta była omijana zamianą na ustnik z altu.  Po ukończeniu szkoły podstawowej zdał egzaminy do Państwowego Liceum Muzycznego w Łodzi  (1955). Po zdaniu wszystkich egzaminów do liceum, dowiedział się, że będzie grał na waltorni. Oto jak wspomina swe pierwsze kontakty z instrumentem:

Kiedy zetknąłem się z waltornią w Liceum od razu nie przypadła  mi ona do gustu, mimo że granie na instrumentach dętych było mi znane z wcześniejszej,  dziecięcej działalności artystycznej. Nie muszę opisywać, że były ze mną problemy, bo nie chciałem grać na tym instrumencie. Prof. Józef Kret, do którego klasy uczęszczałem miał wielki dylemat. Chodziłem w kratkę na lekcje i wraz z kolegą umówiliśmy się, że uciekniemy z liceum muzycznego i zapiszemy się do szkoły organistów w Przemyślu. Nic z tego nie wyszło, bo zabiegi te stały się tajemnicą poliszynela. Prof. Kret wpadł na pomysł, kupił mi bilet na koncert symfoniczny do Filharmonii w Łodzi. W programie były m. innymi Preludia Liszta, V koncert fortepianowy Beethovena i Dyl Sowizdrzał Straussa. Byłem zafascynowany rolą waltorni w orkiestrze symfonicznej (pierwszą waltornię grał wówczas znakomity waltornista Edward Małolepszy) i połknąłem bakcyla. Od tej pory zaczęła się solidna praca edukacyjna na tym pięknym, a zarazem bardzo trudnym instrumencie.”

Po ukończeniu 5-letniego Liceum Muzycznego zdał egzaminy do Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Łodzi do klasy prof. Edwina Golnika. Już jako student II-go roku został pierwszym solo waltornistą  Państwowej Filharmonii w Łodzi, której dyrektorami byli wówczas Henryk Czyż a później Stefan Marczyk. Grał z wieloma światowej klasy muzykami,  jak m.in. David i Igor Ojstrach, Henryk Szeryng, Ruggiero Ricci, Herbert von Karajan czy Artur Rubinstein. Brał również udział w koncertach kwintetu dętego Filharmonii Łódzkiej. Studia muzyczne ukończył  z wynikiem bardzo dobrym z wyróżnieniem i uzyskał tytuł magistra sztuki.

Ważniejsze osiągnięcia:

  • Finalista w Międzynarodowym Konkursie  Muzycznmy, Genewa (Szwajcaria) 1965
  • 1. Nagroda w Ogólnopolskim Festiwalu Młodych Muzyków, Gdańsk 1966
  • 3. Nagroda w Międzynarodowym Konkursie Muzycznym  Prażskie Jaro, Praga (Czechy)
  • Udział w Międzynarodowym Konkursie Muzycznym ARD, Monachium (niemcy) 1968


W czasie trwania swojej kariery artystycznej często udzielał się jako solista w koncertach symfonicznych, grając m.in. I Koncert Es-dur na róg R.Straussa, Serenadę na tenor, róg i orkiestrę smyczkową Brittena, III i IV Koncert na róg Mozarta. Koncerty te były wykonywane z orkiestrami Filharmonii Łódzkiej, Filharmonii Śląskiej, Filharmonii Koszalińskiej, Filharmonii Kaliskiej oraz Teheran Symphony Orchestra w Teheranie (Iran). W  Sali Kameralnej Filharmonii Narodowej w Warszawie zagrał recital złożony z sonat różnych kompozytorów. Dokonał wielu nagrań w Polskim Radio, wiele utworów z fortepianem. Akompaniatorami byli Bronisław Hajn, Tadeusz Chmielewski, Edward Przyłęcki. Podczas trwania studiów pracował również w orkiestrze radiowej pod dyr. Henryka Debicha, w Teatrze Wielkim w Łodzi pod dyr. Zygmunta Latoszewskiego, oraz w Teatrze Muzycznym (Operetka) w Łodzi pod dyr. Olgierda Straszyńskiego. Z orkiestrą Henryka Debicha brał udział w ogólnopolskich i międzynarodowych festiwalach piosenki – Opole, Zielona Góra, Kołobrzeg i Sopot. Równocześnie z pracą w orkiestrach łódzkich  udzielał się jako pedagog  w PWSM i Średniej Szkole Muzycznej. Bardzo często nagrywał  w Studio Filmowym w Łodzi muzykę do filmów. W 1972 wyjechał do Teheran Symphony Orchestra w Teheranie (Iran). Pracował też w tamtejszym Państwowym Konserwatorium Muzycznym i w konserwatorium pod patronatem żony Shahin Schacha pani Farah Diba. Dwa razy w tygodniu wykładał na uniwersytecie w Teheranie. W siódmym roku działalności artystycznej nastąpiła Rewolucja Islamska. Wówczas władze Iranu postawiły ultimatum cudzoziemcom. Wraz z trzema kolegami ze Śląska autobusem wyjechał do Istambułu, skąd wrócił do Polski.  1 września 1979 roku zaczął pracę jako solo waltornista w Filharmonii Narodowej w Warszawie oraz w Operetce Warszawskiej. Prowadził również działalność pedagogiczną w szkole średniej. Następnym etapem była posada I waltornisty w Staatstheater w Braunschweigu, Symfonicznej Orkiestrze w Niszu, skąd po czterech latach w wyniku zamieszek w Kosowo Pole wrócił do Warszawy. W 1998 rozpoczął pracę w Orkiestrze Polskiego Radia i Telewizji w Warszawie i ponownie w Operetce Warszawskiej. Po zakończeniu pracy w tych orkiestrach przeszedł na emeryturę.

Zmarł 2 września 2007.

J.Szczególski: Cherubini - Sonata 2 - demo.mp3

J.Szczególski: Beethoven - Sonata, cz1 - demo.mp3

J.Szczególski: Rogers - Fantasia, cz2 - demo.mp3